با توجه به این نکته که انسان‌ها دارای روحیات و رفتارهای متفاوتی هستند، طبیعتاً در تعامل با یکدیگر نیز اختلاف نظر خواهند داشت. با درنظر گرفتن این نکته و اینکه زن و مرد علاوه بر تفاوت‌های جسمی و فیزیولوژی دارای تفاوت‌های روحی و عاطفی هستند، طبیعتاً در زندگی مشترک به اختلافاتی برخورد می‌کنند. همسر عاقل «کسی است که گذشت و بردباری دارد و با بهانه‌های کوچک و جزئی زندگی را متلاشی نمی‌سازد.» از دیدگاه قرآن کریم عفو و گذشت زن و مرد زمانی موجب ازبین رفتن اختلافات و آکنده شدن فضای خانواده از مهر و محبت می‌گردد که ناشی از دو راهبرد مودت و رحمت باشد.

جواني (برخلاف ديدگاه بسياري از روان‌شناسان غربي،) از ديدگاه اسلام، ابتداي دوران تشرف به تکاليف الهي است و جايگاه ويژه‌اي در تربيت اخلاقي دارد؛ زيرا دوران شکوفايي بوده و آمادگي رشد در او بيشتر از دوران ‌بعدي زندگي اوست. فرد در اين دوران همچون زميني آماده براي کشتِ هر بذري است؛ پس بهتر است قبل از کاشته شدن بذر خلقيات ناشايست در او، بذر اخلاقِ مطلوب، توسط الگوهاي ناب اخلاقي، همچون نهج‌البلاغه (که جايگاه آن در تربيت اخلاقي جوان، برگرفته از جايگاه اميرمؤمنان عليه‌السلام در تربيت اخلاقي انسان است) کاشته شود. درباره تربيت جوان، مي‌شود از مباني، اهداف، اصول و روش‌ها، سخن گفت؛ اما آنچه کمتر به آن پرداخته شده است، بيان روش‌هاي تربيتي جوانان براساس تعاليم نهج‌البلاغه به‌صورت مستقل است، که اين اثر در هفت فصل (از جمله: تعريف و جايگاه جواني در اسلام، تربيت اخلاقي در نهج البلاغه، روش‌هاي زمينه‌ساز تربيت، روش‌هاي پرورش شناخت و روش‌هاي پرورش گرايش و رفتار) به آن پرداخته است.